Kalendarium najważniejszych wydarzeń dla budowy demokracji i kryzysu praworządności w Czechach

luty 2022 do teraz Rosyjska inwazja na Ukrainę

Na ewolucję praworządności w Czechach (podobnie jak gdzie indziej w Europie) duży wpływ wywarła i nadal wywiera inwazja rosyjska na Ukrainę. Kryzys energetyczny, wysoka inflacja i inne problemy z nimi związane doprowadziły do antyrządowych demonstracji i nieudanej próby uchwalenia przez partie opozycyjne wotum nieufności wobec rządu.

styczeń 2023 Wybory prezydenckie

Po dziesięciu latach rządów prezydenta Miloša Zemana w styczniu 2023 roku Czesi wybrali nową głowę państwa. W drugiej turze wyborów z byłym premierem Andrejem Babišem wygrał emerytowany generał armii i były przewodniczący Komitetu Wojskowego NATO Petr Pavel.

czerwiec 2023 Zaostrzenie ustawy o konflikcie interesów

Funkcjonariusze publiczni (w tym prezydent) nie będą mogli prowadzić stacji radiowych i telewizyjnych ani wydawać gazet. Aby ograniczyć możliwość obchodzenia tych przepisów, zakaz będzie dotyczył beneficjentów rzeczywistych, a nie jak dotychczas osoby sprawującej kontrolę nad mediami. Zmiana ta rozciąga się także na spółki objęte zakazem otrzymywania dotacji i zachęt inwestycyjnych oraz na członków rządu. Zaostrzone zostają również sankcje.

lipiec 2023 Nowelizacja ustaw medialnych dla wzmocnienia niezależności mediów publicznych (Czeska Telewizja i Czeskie Radio)

Po długim procesie legislacyjnym, który opozycja kilkakrotnie próbowała przerwać, parlamentowi udało się uchwalić tzw. „małą nowelizację” ustaw medialnych. Odtąd w wyborze zarządów Czeskiej Telewizji i Czeskiego Radia uczestniczyć będą obie izby parlamentu (podczas gdy wcześniej wszystkich członków wybierała tylko izba niższa). Nie można już też odwołać zarządu danego medium w całości, jeśli Izba Poselska dwa razy z rzędu nie zatwierdzi jego sprawozdania rocznego. Zaostrzone zostały także kryteria zgłaszania przez organizacje kandydatów do rady do spraw mediów.

 

Lukas Kraus, Frank Bold Foundation.